یکی از مناطق تاریخی و معروف ترین روستای پلکانی ایران است. این روستای زیبا چنان طبیعتی دارد که نه تنها هر کسی را محو دیدار خود می کند بلکه هر چند بار هم که به آن سر بزنید هیچ وقت قدیمی نمی شود. جذابیت های این منطقه باعث شده است که گردشگران بسیاری در همه ی فصول سرد و گرم سال به این منطقه سفر کنند و اوقات خوشی را برای خود بسازند. با این که معماری پلکانی و بافت تاریخی این روستا، اصلی ترین ویژگی آن محسوب می شود، ولی در آن جنگل هایی بکر و تماشایی، آبشارهایی پر آب، کوهستان هایی بلند و جاذبه های طبیعی بسیار دیگری را هم می توانید ببینید. در ماسوله شمال پشت بام هر خانه، حیاط خانه همسایه است. علاوه بر معماری پلکانی، خود خانه های تاریخی روستا هم از جاذبه های گردشگری آن به شمار می روند. مردمان با ذوق این منطقه، خانه های خود را با گلدان های رنگارنگ و دیگر وسیله های تزئینی که بسیاری از آن ها هنر دست خودشان است، آراسته اند. در ساخت خانه های این منطقه از چوب، سنگ و خشت استفاده شده است. خانه های روستای ماسوله متراژهایی پایین دارند و معمولا هم ۲ طبقه ای هستند. از بازار ماسوله گیلان اصولا به عنوان مرکز و قلب این منطقه یاد می شود. این بازار ۴ سطح مجزا از هم دارد و مغازه های ماسوله دقیقا به خاطر وجود همین بازار به وجود آمده اند. این بازار ۲ طبقه ای است و مغازه هایش در سطوح بالا و پایین شکل گرفته است. در این بازار انواع سوغاتی های مختلف ی گیلان و ماسوله به فروش می رسد. می توانید انواع زیورآلات دست ساز، تزئینی جات، خوراکی ها، ترشبجات و حتی رستوران های محلی با غذاهای بسیار خوشمزه را در این بازار بیابید.
تاریخچه و موقعیت جغرافیایی روستای ماسوله
ماسوله در جنوب غربی استان گیلان و در ۶۵ کیلومتری شهر رشت و در ۲۶ کیلومتری جنوب غربی فومن قرار دارد. این روستای پلکانی ، در ضلع شرقی رشته‌کوه‌های تالش قرارگرفته است. ماسوله قدیم که با نام «کهنه ماسوله» نیز شناخته می‌شود، در فاصله پنج کیلومتری غرب جاده ماسوله به خلخال و ۶ کیلومتری شمال غرب روستای فعلی ماسوله قرار گرفته است و سکونتگاه قدیمی و اولیه اهالی این روستا بوده است. نخستین کاوش‌های باستانی در این محوطه توسط هیئت پژوهشکده باستان‌شناسی سازمان میراث فرهنگی استان گیلان از شهرستان فومن در شهریور ماه ۱۳۷۴ انجام شد.
یافته‌های باستان‌شناسان از معادن آهن و کوره‌های ذوب فلزات نشان داد که کهنه ماسوله در قرن پنجم تا هشتم هجری از مراکز مهم فلزکاری ایران به شمار می‌رفته است. یکی از کشفیات گروه باستان‌شناسی، سفال‌های لعابدار با رنگ‌های متنوع، متعلق به دوران سلجوقی بود که اعتبار و اهیمت تاریخی آن را نشان می‌دهند. علاوه بر این، مطلب دیگری که در شناخت تاریخچه روستای ماسوله حائز اهمیت است این است که در زمان حکومت فتحعلی شاه قاجار، تحت اختیار ارتش بود و وظیفه ساخت گلوله برای توپخانه ایران را به عهده داشت.
در سال ۱۳۵۴ نام روستای ماسوله شمال با عنوان اولین روستای تاریخی زنده کشور و با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. این روستا زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و همچنین اداره محیط زیست استان قرار دارد و خوشبختانه به خوبی از آن محافظت می شود.