مسجد جامع اصفهان یکی از برجسته‌‌ترین آثار معماری ایران و جهان استان اصفهان میباشد.بخش‌های مختلف مسجدجامع اصفهان در دوران‌های مختلف تاریخی ساخته و پرداخته شده‌، است.در حال حاضر مسجدجامع اصفهان مانند موزه عظیمی می ماند که روند تحول و تکامل معماری ایران در دوره اسلام و پیش از اسلام را نشان میدهد.این مسجد پیش از تسلط اعراب بر این شهر، مرکز مذهبی مهم شهر بوده و به‌صورت یکی از آتشکده‌های شهر اصفهان کاربری داشته‌ است. کشف یک پاستون، با تزیینات دوره ساسانیان، در منطقه شمالی مسجد، وجود بنایی قبل از اسلام را تایید می‌کند. درباره تاریخچه تغییر و تحولات مسجد اختلاف‌ نظرهایی وجود دارد، ولی به نظر می‌آید ساخت مسجد جامع به قرون اولیه هجری و در زمان عباسیان بوده که در قرن سوم هجری محراب آن تخریب و جهت قبله آن اصلاح شده ‌است. اولین و مهمترین ویژگی‌ که این مسجد را دیدنی می‌کند سردر آن است.

قسمت های مختلف مسجد جامع اصفهان

در این مسجد شبستان الجایتو، محراب الجایتو، شاه‌نشین، شبستان زمستانی، بیت‌الشتاء، گنبد خسروی و گنبد تاج‌الملک را خواهیم دید. علاوه بر آن باید گاهی سرمان را بالا بیاوریم و طاق‌ها، دهانه‌های طاق و تزیین‌‎های سقف را نگاه کنیم و از خلاقیت معماران دوره ایلخانی تا صفوی به وجد بیاییم.سیمای فعلی مسجد عمدتا مربوط به اقدامات دوره سلجوقی است، اما تعمیرات و الحاقات آن به دوران‌های بعد به‌خصوص عصر صفویان مربوط می شود.سیمای فعلی مسجد عمدتاً مربوط به اقدامات دوره ی سلجوقی است و مهم ترین طرح های توسعه ی آن در دوران آل بویه و صفویه صورت رفته است.مسجد جامع اصفهان منعکس کننده ی هنر بیزانس و کلاسیک در قالب یک بنای سنتی و اسلامی است و به سبک معماری رازی با نقشه ی چهار ایوانی بنا شده است. این مسجد دارا ی بناهای متعددی مانند صحن چهار ایوانی، شبستان ها، مدرسه ی مظفری، صفه های کوچک دوره ی دیلمی، گنبد نظام الملک، گنبد تاج الملک، محراب اولجایتو (زیباترین محراب گچبری)، زیباترین منبر منبت کاری شده، چهار ایوان معروف صاحب، استاد، شاگرد، درویش با تزئینات مقرنس سازی و کاربندی است که هر کدام سیر معماری بنا را در دوره ای خاص نشان می دهند.این مسجد دارای ورود ی های متعدد است که هر یک از آن ها فضای مسجد را به بخش ها یی از بافت پیرامون آن مربوط می کند. در میان عناصر هنری موجود در این مسجد، غیر از سبک هاى مختلف معمارى و تزیینات متفاوت، می توان به انواع کتیبه ها به زبان های فارسى و عربى اشاره کرد.