باتوجه به اسناد و مدارک موجود و کتیبه کوفی برج، گفته می شود سال ساخت برج بقعه پیر علمدار دامغان، 417 تا 420 هجری قمری بوده و به دستور ابوحرب بختیاربن محمد، حاکم قومس در دوران مسعود غزنوی برای پدرش محمد ابن ابراهیم، ساخته شده است.از جمله ویژگی های بنا می توان به سه نمونه خط نوشته کوفی استفاده شده در آن اشاره کرد؛ محققان معتقدند این نوع نگارش، تاکنون در هیچ بنای تاریخی مشاهده نشده است. مورد دیگری که برای گردشگران جذاب است ، انعکاس صدا در زیر گنبد دو پوسته بنا می باشد. بنای پیر علمدار دامغان در سال 1310 با شماره ۷۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. با شرکت در تورهای البرزمن می توانید از این آرامگاه و سایر جاذبه های استان سمنان بازدید نمایید.
معماری برج پیر علمدار دامغان
معماری برج پیر علمدار دامغان و تزئینات کتیبه ای آن ، این بقعه را در زمره پر اهمیت ترین بناهای موجود قرار داده است. این برج که دارای 13 متر ارتفاع است، در فضای داخل و خارجی دارای طرحی مدور می باشد. بدنه استوانه ای برج به دو قسمت مختلف تقسیم شده است. قسمت پایین برج که حدود نیمی از ارتفاع کلی آن را در بر گرفته، دارای آجرکاری ظریف، ساده و بدون بند کشی بین آجرها می باشد. در این بخش فقط دروازه ورودی بنا قرار گرفته که با تزئیناتی که دارد یکنواختی سطح برج را از بین برده است. این درب ورودی که در ضلع جنوب بقعه قرار گرفته و به سوی صحن باز مقابل خود دارد، دارای سردری با قوس تزئین یافته می باشد. تزئینات آجرکاری سردر بنا بسیار قابل توجه می باشد. قسمت بیرونی بقعه پیر علمدار دامغان دارای پوشش آجری می باشد که با گذشت سالیان سال همچنان آراسته و پا برجا مانده است. برج دارای گنبد مخروطی پیازی می باشد. زیر گنبد تزئینات آجری و گچی زیبایی دارد که در وسط آنها کتیبه ای به خط کوفی نوشته شده است. در داخل برج و بر روی گچ کتیبه ای نیز به رنگ سرمه ای و به خط کوفی وجود دارد. این کتیبه که یکی از آیه های سوره زمر است در دوره های بعد به بنا افزوده شده است. کارشناسان تاریخ این کتیبه را بنا بر مدارک موجود، از جمله وجود بقایای مسجدی از دوران ایلخانی در کنار برج، به دوران ایلخانیان نسبت می دهند. این کتیبه از جمله ویژگی های جالب و منحصر به فرد بناست که برج پیر علمدار دامغان را از سایر بناهای تاریخی متمایز ساخته است. چرا که در دیگر بناهای تاریخی، خط نوشتههای رنگی در بخش بیرونی بنا دیده میشود، اما برج پیر علمدار دامغان تنها اثر تاریخی است که در بخش داخلی آن، کتیبه به رنگ آبی تیره مشاهده میشود.